افسردگی صبحگاهی
افسردگی صبحگاهی ناشی از اختلال در ساعت زیستی بدن است و معمولا در افراد مبتلا به افسردگی بیشتر بروز می کند.
بدن انسان ساعتی داخلی دارد و عملکرد آن در ۲۴ ساعت شبانه روز، طوری است که هنگام شب، حالتی خواب آلود پیدا کند و صبح ها سرحال و هوشیار باشد.
این چرخه خواب و بیداریِ طبیعی ساعت زیستی نام دارد و خیلی چیزها، از ضربان قلب گرفته تا دمای بدن را برایمان مرتب کرده، سر و سامان می دهد.
این ساعت روی انرژی، تفکر، هوشیاری و خلق و خو هم اثر گذار است. سلامتی و پایداری خلق و خو تا حد زیادی وابسته به ساعت زیستی است.
تنظیمات هورمون ها در بدن
ریتم و تنظیمات بعضی از هورمون ها مانند کورتیزول و ملاتونین باعث می شوند بدن برای قرارگرفتن در موقعیتهای خاص آماده شود؛ مثلا زمانی که خورشید طلوع می کند، کورتیزول در بدن ترشح می شود.
هورمون کورتیزول به بدن کمک می کند در طول روز فعال و هوشیار بماند، فشار خون، قند خون، ضربان قلب و میزان نفس کشیدن در دقیقه را افزایش می دهد.
میزان زیاد کورتیزول مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، نداشتن تمرکز و اختلال در حافظه را به همراه می آورد.
بعد از بیدار شدن، سطح کورتیزول افزایش می یابد؛ بدن در مقابل آن واکنش نشان داده باعث آرام شدن و کاهش کورتیزول می شود.
با غروب خورشید هورمون ملاتونین بدن را به سمت دنیای خواب و خواب آلودگی می کشاند و زمانی که این ریتم و نظم هورمون ها به هم می خورد، بدن شروع به تولید هورمون ها در زمانی نامناسب می کند.
روند نامناسب هورمون ها روی روان و جسم اثرات نامطلوب می گذارد؛ برای نمونه، تولید ملاتونین در روز سبب خواب آلودگی و بداخلاقی در صبح می شود.
نشانه های افسردگی صبحگاهی
افراد مبتلا به افسردگی صبحگاهی هنگام بیدارشدن در صبح علائم و نشانه های شدیدی مانند غم و افسردگی را احساس می کنند؛ اما به مرور در طول روز، از نگرانی و حالات ناخوشایندشان کم می شود.
دشواری انجام کارهای ساده مانند دوش گرفتن یا آماده کردن صبحانه
تاخیر در عملکرد شناختی مغز (مه مغزی و قفل شدن توان فکری)
از دست دادن انگیزه برای انجام کارهای مورد علاقه سابق
دشواری در بیدارشدن و جدایی از رختخواب
تغییر اشتها به شکل پرخوری یا بی اشتهایی
دچار بودن به احساس خلا و بی حسی
پُرخوابی یعنی خوابیدن بیش از حد
کمبود انرژی شدید در شروع روز
احساس اضطراب و ناامیدی
نداشتن تمرکز و توجه
به طور کلی افسرده بودن عامل افسردگی صبحگاهی است. البته یادتان باشد که نداشتن خواب باکیفیت هم به افسرده شدن دامن می زند.
